Wat zeg jij tegen iemand waarvan je weet dat hij/zij in de rouw is?

Picture this:

2 dagen na de begrafenis van mijn broer liep ik de hoognodige boodschappen te doen in de supermarkt. Ik draai wat onhandig een gangpad in en zie aan het eind van datzelfde gangpad een kennis het gangpad in draaien. Op het moment dat ik mijn mond open wil doen om gedag te zeggen en we net oogcontact hebben draait de kennis een rondje en schiet een gangpad verder in.

Wow.. dat was even schrikken! Hoewel de dood van mijn broer nieuws was in ons dorp en velen hem kenden weet je natuurlijk nooit of iemand anders van de situatie af weet. Hoeft ook niet maar hier was het wel heel duidelijk dat er een soort angst was om iets te zeggen.

Wat zeg je eigenlijk tegen een kennis die je tegen komt in de Supermarkt of de winkelstraat waarvan je weet dat deze in de rouw is? Loop je er op af? Maak je een praatje of groet je en loopt je snel door?

Etiquette:

Ze bestaan nog, de ouderwetse etiquette, ook in gevallen van moeilijke tijden zoals  ziekte en rouw.  Als grondslag geldt altijd, rekening houden met anderen en het leven voor elkaar zo aangenaam mogelijk maken.

Gedraag je gewoon, zoals altijd, zo kent de persoon jou en jij hoeft je niet in bochten te wringen. Ben je normaal iemand van weinig woorden hoef je nu niet krampachtig een heel verhaal af te steken.

Spreken is Zilver, Luisteren is Goud

In onze genen zit toch altijd het zorgzame, dus willen we graag steunen en erger nog iemand opbeuren. Maar is dat wel nodig? Als iemand ongeneeslijk ziek is of net haar man heeft begraven? Het is goed om iets te zeggen. Wat? Geen idee, als het maar uit je hart komt en je het met de beste bedoelingen zegt. Toon medeleven en je zult zien de ander gaat dan wel zijn verhaal doen. Luister gewoon. Valt niet mee.. want we zijn geneigd om ons eigen verhaal dan ook nog even te doen. Maar doe dat eens niet, Luister gewoon.

Het gaat nu even om de persoon met wie je staat te praten, die je misschien gevraagd heb: hoe gaat het met je? Dus zorg voor comfort en laat de persoon eens lekker praten. Of het nu om het verlies van een dierbare of een geliefd huisdier gaat, verlies is niet te meten. Wat voor jou een niet zo zwaar verlies is, is voor deze persoon wel heel emotioneel.

Beloof niets wat je niet waar kunt maken:

Zeg dus niet “ik kom langs” als je het niet echt van plan bent of “bel je maar als je wilt praten”. Biedt dan iets aan waar mensen echt iets aan hebben: b.v. als iemand geen auto heeft vraag of je hij/zij een keer moet rijden, of misschien kun je een keer boodschappen doen.

Hang niet de clown uit.

Ga niet grappig doen en roep niet het komt wel goed, dat is natuurlijk net niet het geval als iemand ongeneeslijk ziek is.

Slik je eigen ervaringen maar even in.

Natuurlijk heb je zelf of in je naaste omgeving ook het een en ander meegemaakt of je hoort vanuit je omgeving allerlei horror verhalen over ziektes en zeer. Praat daar nu even niet over!

Luister rustig, zonder “ik weet het beter” commentaar naar wat een ander te vertellen heeft. Praten is vaak het enige wat echt helpt als er van alles op je af komt, je gaat dan doordat je het verteld alles in een ander perspectief zien of je kunt de realiteit beter onder ogen zien.

Ernstig ziek, vraag maar even niet hoe het met hem of haar gaat.

Zeg gewoon, wat fijn om je te zien, ik vind het erg dat je zo ziek bent en ik weet eigenlijk niet wat ik moet zeggen. De ander gaat dan waarschijnlijk vanzelf praten. Het gesprek kan ook stil vallen of alleen met het de woorden:  Dank je afgedaan worden door de ontvanger. Je voelt snel genoeg of iemand niet wil praten. Is ook goed. Jij hebt je best gedaan en hebt die persoon heeft niet het idee volledig voorbij gelopen te zijn.

Verdriet duurt lang, voor degene die het ervaart langer dan je denkt.

Als je een dierbare verliest lijkt een week een dag, een maand een week, een jaar een maand. Als de omstanders het verlies allang “begraven” hebben, zijn de dierbare nog maar net aan de verwerking begonnen. Als naaste beleef je de dagen van overlijden en afscheid nemen steeds opnieuw. Soms duurt, onbewust, acceptatie erg lang. Je leeft wel je leven maar doet nog niet echt mee.

Wil jij het verschil maken?

Stuur dan een jaar later nog een kaartje of een bosje bloemen. Want hoewel het voor de omstanders als klaar is, is het voor degene die het overkomt nog net zo erg als de eerste dag.

Het wordt zeer gewaardeerd.